De meeste (toekomstige) ouderen in Nederland houden er in hun woonsituatie rekening mee dat ze langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. In totaal zegt 85% hier rekening mee te houden, maar 53% van hen heeft nog geen enkele actie ondernomen om hun woonsituatie veiliger of comfortabeler te maken met het oog op de oude dag. Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van Lang zult u wonen onder 3311 Nederlanders van 55 jaar en ouder.
Oudere vindt zichzelf te jong om woning nu al aan te passen
Van alle 55+’ers zegt 15% nog helemaal niet bezig te zijn met langer thuis kunnen wonen. Opgeteld bij de 53% die nog niets doet, geldt dus voor 68% van de Nederlanders dat zij zich nog niet actief voorbereiden op langer thuis wonen. Veelgenoemde reden is dat mensen zichzelf nog te jong vinden om hierover na te denken of dat ze het wel zien ‘als het zover is’. Niet iedereen is afwachtend. Een kwart van de 55+’ers heeft al actie ondernomen om langer zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen. Zij hebben iets in hun woning aangepast (12%), zijn verhuisd naar andere woning (7%) of hebben informatie ingewonnen over te nemen maatregelen (5%).
Veel potentieel valgevaar in huidige woningen
Ook speelt mee dat het merendeel van de 55+’ers vindt dat huidige woning geschikt is om oud in te worden. Ook al passen ze hun woning en hun gedrag niet automatisch aan naarmate ze ouder worden. Zo geeft 32% van de ondervraagde 80+’ers aan weleens op een stoel te gaan staan om iets te pakken, een raam te openen of om iets schoon te maken. Een kwart van de 75+’ers maakt zelf de dakgoten nog schoon en bij een kwart van de 80+’ers liggen losse snoeren of kleedjes in de woning. Eén op de tien ouderen doucht zich in een bad. Al die situaties zorgen voor een verhoogd risico op uitglijden of vallen in en om het huis.
Noodzaak om huis en gedrag aan te passen aan leeftijd
Maria Walters, directeur van Lang zult u wonen, herkent dit beeld uit de praktijk. “We horen tijdens huisbezoeken en informatiebijeenkomsten regelmatig mensen vertellen dat ze in bad klimmen om zich te douchen, dat ze op stoelen klauteren en op kousenvoeten gladde trappen op- en aflopen. Zo doen ze het al jaren en het is altijd goed gegaan, zeggen ze erbij. Maar we weten ook dat het helaas heel vaak mis gaat”, zegt Walters. “Jaarlijks belanden 96.000 mensen van 65 jaar en ouder op de spoedeisende hulp door een valongeval en de helft van die ongelukken gebeurt in en om het eigen huis. Meer dan 3000 mensen kwamen in 2016 door een valongeval om het leven. We vertellen dat niet om mensen bang te maken, maar om ze de noodzaak te laten zien om hun huis en gedrag aan te passen aan hun leeftijd.”
Driekwart van de ouderen heeft geen plannen om te verhuizen of verbouwen
Op dit moment is een kwart van de Nederlanders van 55 jaar en ouder bezig met plannen. Ze willen op termijn verbouwen (10%) of verhuizen (12%). Tot hun 70ste maken mensen nog bovengemiddeld veel plannen, ze verhuizen relatief vaak en verbouwen regelmatig in huis. Alleen zijn die verbouwingen in de helft van alle gevallen niet gericht op levensloopbestendig wonen. Naarmate mensen ouder worden neemt de wens om te verbouwen of verhuizen af. Van uitstel komt dus in veel gevallen afstel als het gaat om levensloopbestendige maatregelen. Ook maakt het onderzoek duidelijk dat 16% van de (toekomstige) ouderen belemmeringen ervaart om hun woning aan te passen, waarbij de kosten en de rompslomp als voornaamste reden worden genoemd.
Te jong om na te denken over de oude dag
Dat veel mensen zich te jong voelen om over hun oude dag na te denken, is heel herkenbaar, volgens Maria Walters van Lang zult u wonen. “We hebben meegemaakt dat een tachtiger op een informatiemarkt met een rollator aan onze stand voorbij schuifelde en zei: daar ben ik nog lang niet aan toe.” Bewustwording en voorlichting rondom dit thema blijft belangrijk, volgens Walters. “Investeringen in onze woning zijn kostbaar en vaak voor de langere termijn. Als we tussen ons 55e en 70e nog volop plannen hebben om te verbouwen of verhuizen zouden we op de tijd de vraag moeten stellen: is deze woning, deze badkamer of deze keuken ook over 10 of 20 jaar nog handig? Zo zorgen we dat mensen voorbereid zijn als ze zich op een dag minder goed kunnen redden in hun thuissituatie.”
Eerste van vier onderzoeken naar gedrag en denkwereld (toekomstige) ouderen
Het onderzoek is het eerste onderzoek in een reeks van vier onderzoeken. I&O Research ondervraagt het panel van 55+’ers de komende maanden ook nog over geld, het taboe op ouder worden en de producten en diensten die mensen kennen om langer zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen. De onderzoeken stellen het gedrag en de denkwereld van (toekomstige) ouderen centraal als het gaat om langer thuis wonen.
Langer thuis in (w)elk huis is een publieksversie waarin u de uitkomsten van het eerste onderzoek kunt lezen. Ook vindt u daarin een samenvattende conclusie.